Beyin, kafatası içinde yer alırken, omurilik omurlar arasındaki kemik bir kanalın içinde bulunmaktadır. Her ikisi de beyin omurilik sıvısı (BOS) adı verilen bir sıvı içinde yer alır. BOS, beyin içindeki ventrikül adı verilen boşluklarda bulunur ve omurilik içindeki bir kanal aracılığıyla beynin etrafında dolaşarak beyin zarında bulunan kanallardan geri emilir. Günlük olarak yaklaşık yarım litre BOS üretilir ve geri emilir.

Beyin omurilik sıvısının alınması, özellikle beyin ve omurilik iltihabı ve mikrobik hastalıkların teşhisi için önemlidir. Menenjit ve ensefalit gibi enfeksiyonların teşhisinde kritik olan bu test, nöroloji uzmanları tarafından yapılır. Erken teşhis, menenjit veya ensefalit gibi ciddi hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir. Geç kalındığında ise felç veya ölüm gibi ciddi sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, kafa içindeki BOS basıncının arttığı durumlarda, normal basınç hidrosefali ve psödotümör serebri hastalıklarının tanısında da bu sıvının alınması ve test edilmesi önemlidir. Beyin ve beyin zarı tümörlerinin analizi ve ani gelişen baş ağrıları ile ortaya çıkan subaraknoid kanamalarda da BOS alınarak test yapılır.

Bel suyunda oligoklonal bandın pozitif çıkması, beyin ve omurilikte immünglobülinin sentezlendiğini gösterir. Özellikle Multipl Skleroz (MS) hastalığının teşhisinde istenen bu test, diğer iltihabi ve enfeksiyon hastalıklarında da pozitif çıkabilir. Pozitif sonuç MS'nin kesin göstergesi olmadığı gibi, negatif sonuç da MS'nin olmadığını göstermez. MS hastalarının yaklaşık %80-90'ında oligoklonal bant incelemesi pozitiftir. Bu testin dünya genelinde kabul gören yöntemi immünofiksasyon elektroforezidir. Bu yöntemle yapılmayan testlerin güvenilirliği tartışmalıdır.

Bel suyu, bel bölgesinde (lomber bölge) uzun bir iğne yardımıyla alınır. Bu işlem sonrası en sık görülen problem baş ağrısıdır. Baş ağrısının sebebi, alınan BOS'un kafatası içindeki sıvı miktarını azaltmasıdır. Bu da şiddetli veya orta şiddette baş ağrısına neden olabilir. Baş ağrısı, oturur ya da ayakta iken şiddetlenir, yatar pozisyonda ise hafifler. Bazen baş ağrısına bulantı ve kusma da eşlik edebilir. Baş ağrılarının tamamen geçmesi için önerilen ilaçlar, yatak istirahati ve bol sıvı tüketimi önemlidir. Bu belirtilerin ortaya çıkmaması için işlemi uygulayan kişinin tecrübeli olması gerekir.

BOS alımı sırasında dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

BOS alımı, doğru yapıldığında hayati önem taşıyan bilgilerin elde edilmesine olanak sağlar. Bu nedenle, doğru uygulama ve uygun bakım ile bu işlem güvenle yapılabilir.