Omurilik, ya da tıbbi ifadesiyle medulla spinalis, fonksiyonları bakımından iki işlevsel ünite olarak düşünülebilir. İlk işlevi, merkezi sinir sisteminin daha yukarı seviyelerine duyu organlarından gelen bilgiyi iletmek veya bu üst birimden gelen uyarılar sonucu bir sinir teli boyunca meydana gelen kimyasal ve elektriksel değişiklikleri periferik sinir sistemine taşımaktır. İkinci işlevi ise omuriliğin segmental (bölümlü) fonksiyonudur. Lezyon, yani doku bozukluğu, yara, tümör, hastalık veya herhangi bir mekanik neden ya da darbelerden dolayı yıpranmış, anormal herhangi bir dokuya verilen genel isimdir. Omurilik yapısında oluşan hasarların sebep olduğu lezyonlar, bulundukları segmentteki çeşitli omurilik bölümlerinin fonksiyonlarını bozabilir. Bu duruma omurilik lezyonu adı verilir.

Bu durumda, omurilik bir ya da birden fazla segment boyunca etkileyen bir lezyonun omuriliği işlevsel olarak tam kesiye uğratması durumu mevcuttur. Yani lezyonun üst ve altındaki omurilik kısımları arasındaki fonksiyonel ilişki ortadan kalkmıştır. Bu durum "omuriliğin akut transvers lezyonu" ve "spastik parapleji/kuadripleji" olmak üzere iki kısımda incelenebilir.

Bu lezyon, omurgasal travmalar, kronik olmayan omurilik iltihabı ya da hemoraji (kanama) gibi sebeplerle ortaya çıkar. Lezyonun yer aldığı omurilik segmentlerinin üst merkezi sinir sistemiyle ilişkisi kesildiğinden kendi otomatik işlevleri hız kazanamaz ve nörolojik bozukluk olarak spinal şok görülür. Bu durumda, lezyonun altında kalan segmentlerde kaslarda hipotonik bir felç durumu görülür. Tendon refleksleri ortadan kaybolmuştur, ve taban derisi refleksi çoğunlukla yanıtsızdır. Mesane aşırı dolduğunda idrar damla damla taşarak boşalır. Duyu muayenesi yapıldığında lezyon kaynaklı duyu kusuru görülür.

Bu durumda, lezyon altındaki omurilik bölümlerinin otomatik işlevlerini gerçekleştirmesi sonucunda 4 ile 6 hafta arasındaki bir dönemde spinal şok ortadan kaybolur. Bundan sonraki safhada, lezyon altındaki segmentlerden sinir donanımı alan kaslarda spastik tonus (spazm nedeniyle kasların istemsiz kasılması) ortaya çıkar. Tendon refleksleri artar ve mesane dolduğunda istemsiz olarak boşalmaya başlar. Duyu kusuru sürer.

Bu lezyonu, omuriliğin sağ ya da sol yarısını bir ya da birden fazla segment boyunca hasara uğratmış olan patolojik (hastalıklı) bir süreç ortaya çıkarır. En çok görülen sebepler omurga travmaları, omuriliğin radyasyon nekrozu (hücre ölümü, kangren) ve spinal metastazdır. Lezyon seviyesinin altında, onunla aynı tarafta vibrasyon (titreşim) ve pozisyon duyusu kaybı, üst motor nöron tutukluğuna bağlı felç belirmesi görülürken, karşı tarafta ağrı ve ısı duyusu kaybı gözlenir.

Omuriliğin merkezinde yer alan bir veya birden fazla segment boyunca omuriliğe hasar veren lezyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Bu duruma hemoraji ya da travmaya bağlı örselenme (kontüzyon) gibi süreçler veya tümör, siringomiyeli (omurilikte içi sıvı dolu boşlukların var olması) gibi patolojik oluşumlar sebep olmaktadır. Bu sendromu meydana getiren en sık ve en tipik süreç siringomiyeli, genellikle orta-alt servikal alanda, daha nadir olarak da lumbosakral alanda ve siringobulbda (medulla oblongata) görülmektedir. Lezyona uğramış segmentlere dair dermatomlarda ağrı ve ısı duyusu kaybı (o bölümdeki çaprazlaşan liflerde tutulma olduğu için), yine bu segmentlerdeki kaslarda simetrik ve asimetrik alt motor nöron tutulması şeklinde izlenen güçsüzlük ve atrofi (körelme) meydana gelir. Hastada derin duyu bozukluğu görülmez.

Bu sendrom, tümör, multipl skleroz, Arnold Chiari malformasyonu ve kranyo-vertebral bileşkenin anomalileri sonucu gibi birçok etken nedeniyle ortaya çıkar. Parmak uçlarında uyuşma, kafatasının hemen altında ağrı, ensede sertlik, siringomiyelik tipte duyu bozukluğu izlenebilir.

Bacaklara giden motor lifler ayrılmış olduğu için bu bölge lezyonlarında segmentlere bağlı ekstremiteleri (hareket edebilen uzantılar, kollar, bacaklar gibi) ilgilendiren bir felç görülmez. Sadece en alt köksel duyu kuşağını ilgilendiren (perianal bölge ve bazı durumlarda uylukların arası) kısımlarda eyer tarzı bir duyu kusuru ve mesane, anüs kusuru izlenir.